W zeszłym tygodniu wędrowcy w Irlandii spacerowali wśród drzew, kiedy natknęli się na coś, co wyglądało jak zaczarowany las cukierków. Białe pasma puszystego szronu wyrosły z gałęzi drzew jak wata cukrowa, ale tajemniczy puch znikął pod wpływem dotyku, tweetowali wędrowcy.
W lesie nie ma czarów (i nie, wędrowcy nie byli nazwani Jaś i Małgosia), ale dzieje się za sprawą osobliwemu i produktywnemu grzyba. To dziwne zimowe zjawisko znane jest jako „lód do włosów / wełna lodowa lub mroźna broda [ang. hair ice]”, nazwany tak od cienkich pasm kryształków lodu o szerokości 0,007 cala (0,2 milimetra), które wydają się wyrastać z niektórych drzew w niskich temperaturach.
After a minus 5 deg C night at Mullaghmore , discovered hair ice on several branches before the sun hits them, there was half a dozen places including some new ones, these on trees as you head towards the Lovers Retreat pic.twitter.com/H3oAz7fKWI
— Kenny Allen (@KennyAllen18) January 3, 2021
Wydaje się, że zjawisko to występuje tylko na wilgotnym, próchniejącym lesie i zostało zaobserwowane w co najmniej kilkunastu krajach – w tym w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Rosji, Szwecji, Niemczech i Irlandii – na szerokościach między 45 a 55 stopni na północ od równika, według badania z 2015 r. przedstawionego w czasopiśmie Biogeosciences.
Odkąd zjawisko to zostało po raz pierwszy opisane ponad sto lat temu, naukowcy podejrzewali, że za wełne lodową odpowiada jakiś rodzaj grzyba. Badanie z 2015 roku ostatecznie nadało sprawcy imię, po tym, jak naukowcy wykryli grzyba zwanego Exidiopsis effusa na 78 gałęziach pokrytych lodem z 10 rodzajów drzew w lasach w Niemczech. Traktowanie tych gałęzi fungicydem zahamowało dalsze tworzenie się wełny lodowej.
Jak E. effusa łączy się z lodem? Naukowcy wciąż nie są pewni. Jednak autorzy badania z 2015 roku postawili hipotezę, że grzyby prawdopodobnie zapobiegają rekrystalizacji pasm lodu w jedną masę, używając białek podobnych do tych, które znajdują się w płynie przeciw zamarzaniu.
Jak dotąd, tej zimy, w pół tuzinie lasów w Irlandii zauważono wełnę lodową, podało BBC . Jeśli zobaczysz ją tej zimy, podziękuj grzybowi za uczynienie naszych mroźnych lasów trochę bardziej zaczarowanym.
Źródła: Brandon Specktor
Evidence for biological shaping of hair ice
Hair ice: The strange phenomenon of ‘candy floss’ on trees
Zdjęcia: Fred van Wijk / Alamy Stock Photo
